Sông nước đen là một loại sông có kênh chuyển động chậm chảy qua vùng đầm lầy hoặc vùng đất thường xuyên ngập nước . Khi xác thực vật phân rã không hoàn toàn một phần tạo thành các axit hữu cơ cao hơn so với tỷ lệ phân hủy hoàn toàn thành cacbon dioxit ( quá trình oxy hóa ) Tanin và umic hòa vào nước, tạo ra một loại nước có tính axit, có màu vàng nâu tối, giống như màu trà. Hầu hết các con sông nước đen đều có lưu vực nằm trong vùng nhiệt đới bởi thuật ngữ này dùng để phân biệt với một số con sông ở các vùng ôn đới, chảy ra hoặc chảy qua các khu vực có màu đen tối, chỉ đơn giản là màu đen do màu của đất; những con sông này là những con sông bùn đen .
Việc phân loại sông Amazon thành nước đen và nước trắng lần đầu tiên được đề xuất bởi Alfred Russel Wellace năm 1853 dựa trên màu nước, nhưng các loại được xác định rõ ràng hơn bởi hóa học và vật lý của Harald Sioli từ những năm 1950 những năm 1980 . Tuy cùng đổ vào sông Amazon nhưng do các nhánh sông nằm trên các lưu vực khác nhau ,nên trong số đó có những sông nước đen, một số khác là sự pha trộn các đặc điểm của các dòng sông thường và có thể thay đổi tùy theo mùa và mực nước lũ.
Bảng so sánh giữa nước trắng và đen
| Thành phần ion trung bình . Độ dẩn điện cụ thể (μS / cm) và độ pH trong nước Amazon | ||
| Sông Amazon – Nước trắng |
Sông Rio Negro – Nước màu đen |
|
| Na (mg / L) | 2,3 ± 0,8 | 0,380 ± 0,2424 |
| K (mg / L) | 0,9 ± 0,2 | 0,27 ± 0,182 |
| Mg (L / L) | 1,1 ± 0,2 | 0,14 ± 0,035 |
| Ca (mg / L) | 7,2 ± 1,6 | 0,212 ± 0,066 |
| Cl (mg / L) | 3.1 ± 2.1 | 1,7 ± 0,7 |
| Si (mg / L) | 4,0 ± 0,9 | 2,0 ± 0,5 |
| Sr (μg / L) | 37,8 ± 8,8 | 3,6 ± 1,0 |
| Ba (μg / L) | 22,7 ± 5,9 | 8,1 ± 2,1 |
| Al (μg / L) | 44 ± 37 | 112 ± 29 |
| Fe (μg / L) | 109 ± 76 | 178 ± 58 |
| Mn (μg / L) | 5,9 ± 5,1 | 9,0 ± 2,4 |
| Cu (μg / L) | 2,4 ± 0,6 | 1,8 ± 0,5 |
| Zn (μg / L) | 3,2 ± 1,5 | 4.1 ± 1.8 |
| Độ dẫn điện | 57 ± 8 | 9 ± 2 |
| pH | 6,9 ± 0,4 | 5,1 ± 0,6 |
| Tổng P (μg / L) | 105 ± 58 | 25 ± 17 |
| Tổng C (mg / L) | 13.5 ± 3.1 | 10.5 ± 1,3 |
| HCO 3 -C (mg / L) | 6,7 ± 0,8 | 1,7 ± 0,5 |
Nước sông đen và trắng khác nhau đáng kể trong thành phần ion của chúng. Nước sông đen có tính axit cao hơn ( pH thường nằm trong khoảng 3,5 ~ 5,4 ) dẫn đến nồng độ Nhôm lớn hơn nồng độ của nước trắng trung tính . Sự khác biệt chính là nồng độ Natri , Magie , Canxi và Kali đây là những vùng nước đen rất thấp. Điều này có ý nghĩa tác động lên sinh thái vùng . Một số loài động vật cần nhiều canxi hơn ít cư trú trong nước đen, Ví dụ, ốc , hến , cần nhiều canxi để xây dựng vỏ, không có nhiều trong vùng nước này …. Việc thiếu các ion hòa tan dẫn tới độ dẫn diện nước thấp, tương tự như nước mưa.
Nước đen và trắng khác nhau ở sự phân bố động vật và thực vật phù du của chúng. Các nhà nghiên cứu đều chỉ ra sự chênh lệch mật độ đáng ngạc nhiên về động vật phù du bắt gặp ở các vùng nước đen và trắng chỉ cách nhau vài mét. Nước đen không phải là một ví dụvề sự đặc hữu . Tuy nhiên, có thể thấy rằng nước đen có số lượng luân trùng lớn hơn nhưng ít động vật giáp xác và bọ ve . Xin nói thêm những động vật giáp xác là những thực phẩm quan trọng cho cá cá bột và cá hương . Các khu vực nơi hai dòng nước trộn là là môi trường hấp dẫn để ostracods ( trứng nước ) và cá con sinh trưởng ….
(Dương Bắc tổng hợp những nghiên cứu trên Internet )
